Kamp hayatı içinde yemek söz konusu olunca alüminyum tava en çok tercih edilen ürünlerden. Hafif olması, çabuk ısınıp, çabuk soğuması ve fiyatlarının makul olması gibi özellikleri ile öne çıkıyor. Diğer taraftan alüminyum folyo ise kamp ateşi üstündeki marifetleri ile hayat kurtaran bir ürün. Kolay, pratik ve çok amaçlı.

Kamp yapmaya başladığımdan beri ben de bu 2 üründen oldukça çok faydalanıyorum. Hatta geçen hafta alüminyum folyo ile yapılabilecek yemek tarifleri koymayı planlıyordum. Son yazdığım “Kampta yemek yapmak için gerekli malzemeler” yazısını hazırlarken “alüminyum barındıran ürünlerin zararı var mı acaba?”  diye düşündüm ve araştırmaya karar verdim. Tüm dünyada kullanılan, onlarca sitede yemek önerileri olan bu ürünler ne kadar zararlı olabilirdi ki? Emin olmak için temelinde alüminyum olan bu 2 ürünü ayrı ayrı araştırdım ve bakın yaptığım araştırmalarda neler buldum.

Yalnız önce şunları bilmekte fayda var;

• Alüminyum yeryüzü de en çok bulunan metaldir ve havada, karada, doğal kaynak sularında vs. her yerde bulunmaktadır.
• Taze meyveler, sebzeler ve etler de alüminyum içermektedir.
• Bazı ilaçlar (aspirin ve mide ilaçları gibi) , kozmetik sektöründe kullanılan bazı ürünler de belli dozlarda alüminyum içermektedir.
• Araştırmalara göre bir yetişkin günde ortalama 5-15 mg alüminyum tüketmektedir.
• Vücuda alınan alüminyum dışkı ve idrar yolu ile atılmaktadır.

1. Alüminyum tavalar ve kaplar zararlı mı?

İnsan vücudu az miktarlarda ki alüminyumu kolaylıkla vücuttan atabilmektedir. Bu da demek oluyor ki önemli olan doz. Abartılmadığı sürece alüminyum alımı problem teşkil etmiyor. Peki ne kadar bu miktar? Dünya Sağlık Örgütüne göre sağlıklı bir insan günlük olarak 50 mg ‘a kadar (üst limit)  alüminyumu sindirebilir. Tava ve tencerelerden aldığımız miktar bunun altında.

Ne kadar alüminyum yemeğimize karışıyor?

Her pişirmede tava ve kaplardan yemeğinize karışan miktar yaklaşık 2-9 mg. Bu durumda 50 mg olan kotayı doldurmadığı için zararı yok gibi görünüyor ama unutmayalım; bu sadece tavadan geçen miktar. Gıdalardan, sulardan, havadan vs.. aldığınız alüminyum ile birleşince riskli miktarlara ulaşabilir.

Yani kabaca söylemek gerekirse eğer özel bir sağlık probleminiz yoksa, günde sadece 1 yemeği alüminyum tavada yemeniz durumunda önemli bir risk oluşturmuyor. Dolayısı ile şöyle diyebiliriz.

kamp ve doğa etkinlikleri kapsamında, yani haftada 1-2 gün, alüminyum kaplarda pişen yemeğin insan sağlığına bir zararı yoktur

Alüminyum tencere ve tavalar ile ilgili dikkat edilecekler

• Alüminyumun yiyeceklere geçmesini engelleyen anodize edilmiş ürünleri tercih edin.
• Kabınızı ilk aldığınızda yüzeyi mat bir hal alıncaya dek içinde su kaynatırsanız bu da alüminyum geçişini engelleyen doğal bir oksidasyon sağlıyor.
• Temizleme sırasında kazıma, fırçalama ya da telle ovma gibi yöntemlerden kaçının.
• Asitli ürünler kullanmamaya dikkat edin. (örnek : domates, yapraklı sebzeler)
• Her gün kullanmayın
• Çizik ve bozulmuş tavaları kullanmayın

Bu konulara dikkat ettiğiniz sürece önemli bir tehlikesi yok.

2. Alüminyum folyo ile pişirmek zararlı mı?

Evet!… Alüminyum folyo yapısı itibarı ile tava ve tencerelerden biraz daha farklı. Folyolar tek kullanımlık ürünler ve kullanmadan önce tavalarda ki gibi bir işleme tutulmuyorlar. Yapılan araştırmalara göre alüminyum folyo ısındığında malesef yiyeceğe yüksek miktarda alüminyum geçişi oluyor. Folyonun hangi tarafının besinle temas ettiği önemli olmaksızın ısı arttıkça bu geçiş de artıyor. Bu sebeple kamp ateşinde veya fırında  vs. alüminyum folyo içinde pişirme seçeneğinin net bir şekilde zararlı olduğunu söyleyebiliriz.

Yiyeceği ne kadar uzun süre pişirir ya da alüminyum içinde saklarsanız yiyeceğe daha fazla nüfuz ediyor. Bununla birlikte yapraklı sebzeler, domates ve turunçgiller gibi asidik yiyecekler daha fazla alüminyum emiyor. Yapılan test sonuçlarına göre folyo ile pişirilen gıda ürünlerinin içindeki alüminyum miktarı ortalama 200 kat artıyor. Şaka değil, ciddi bir miktar. Dolayısı ile “alüminyum folyo ile yemek pişirmek ciddi şekilde zararlıdır” doğru bir söylem olur.

Folyonun pişirme dışındaki işlevlerinde (soğuk kullanımda) problem yok. Yani örneğin elmanızı veya hazırladığımız soğuk sandviçlerimizi kısa süreli muhafaza etmek için alüminyum folyoyu kullanabilirsiniz.

Folyo için dikkat edilecekler diye bir bölüm yazmaya gerek kalmıyor, çünkü pişirme işleminin sağlığa zararlı olduğu tüm kaynaklar tarafından onaylanmış.

Fazla alüminyum ‘un vücuda zararı nedir?

Günlük dozun aşılması durumunda yıllar içinde;

• Sinir sistemine zarar verir
• Bağışıklık sistemine zarar verir
• Kemik erimesine sebebiyet verir
• Böbreklerin sindirimek için yorulması sebebi ile böbrek yetmezliği sorunları çıkarabilir
• Ayrıca Alzheimer hastalarının beyninde yoğun miktarda alüminyum ‘a rastlanmaktadır. Yalnız Alzheimer ‘a neden olduğu ile ilgili çok net bir bilgi yok

Bu bilgiler ışında aşağıdaki ve benzeri manzaralara ben elvada diyorum. Size de o şekilde öneriyorum. Bana birşey olmaz demeyin, dikkat edin 🙂