Mantar Nasıl Toplanır?

Yıllardır mantar nasıl toplanır konusunda ortaya pek çok fikir atılmıştır. Ülkemizde de çoğunluk mantarı keserek almaktan yanadır. Çünkü kökünü toprakta bırakacak şekilde keserek alındığında oradan bir daha mantar çıkacağına inanılır.

Öncelikle şunu belirtmekte fayda var, mantarların kökü olmaz ve mantarlar bitki değildir. Bu yüzden neresinden keserseniz kesin oradan bir daha mantar çıkmayacaktır. Mantarı misel ağının meyvesidir demiştik ve bir ağacın meyvesine denk olarak benzetmiştik. Örneğin armudu sapına yakın yerden kesersek, kestiğimiz yerden tekrar armut çıkacağına
inanmak gibi bir şeydir bu. Peki;

Mantar Nasıl Toplanır?

Peki bu işin doğrusu nedir ve neye istinaden doğrusunu yapmalıyız? Bu durumu şansa bırakmak istemeyen bilim adamları, yıllar süren çalışmaların sonucunda bir karara varabilmişler. Amerika’da 25 ve İsviçre’de 30 yılda yapılan deneylerle şaşırtıcı bir sonuç
ortaya koymuşlar. Seçilen bölgelerde keserek alma ve sökerek alma yöntemleri denenmiştir. Amerika’da keserek alınan bölgelerde verim azalırken sökerek alınan bölgelerde pek bir değişiklik gözlemlenmemiştir, İsviçre’de ise her iki yöntem denenmiş ve önemli bir fark gözlemlenmemiştir. (Bunyard 2012).

Mantarı Keserek Almak Doğru mu?

Keserek aldığımızda ne oluyor da verim düşüyor? Mantar miselyumu oldukça hassastır ve miselyuma zarar vermemek için mümkün olduğunca dikkatli toplamalıyız mantarları. Keserek aldığımız mantarın kalan kısmı zararlı bakteriler ve patojenler tarafından ele geçirilme ihtimali yüksektir. Buradan mantar miselyumuna sızan zararlılar miselyumun hastalanmasına ve hatta ölümüne yol açmaktadır. Son yıllarda mantar avcılarının sıkça belirttiği bir sorun da vardır. Artık eskisi gibi mantar bulunmuyor, eskiden mantar topladığım meralarımda artık mantar çıkmıyor gibi sorunları dile getiriyorlar. Tabi bu sorunun birçok sebebi olabilir, belki yeterli yağış almamıştır veya uygun koşullar oluşmamıştır, orman seyreltme çalışmaları ya da kesim alanı bölgesi
olduğundan miselyum zarar görmüştür. Bunlar gibi birçok neden sayabiliriz ama mantarı nasıl ve ne şekilde topluyoruz, bu da önemli bir etkendir. Belki de keserek aldığınız mantarlardan dolayı miselyum zarar görmüştür ve artık size mantar veremeyecektir.

Mantar Toplarken Dikkat Edilecekler

Mantarı sökerek alırken de çok dikkatli olmalıyız, toprağı karıştırmadan ve mümkünse dip kısmından burarak nazikçe almalıyız. Aldığımız yerin üzerini mutlaka kapatmalıyız, eğer zarar verdiysek de dışarıdan gelecek etkilere karşı miselyumu korumuş oluruz.
Tabi bu kısma kadar olanlar toprak zemininde çıkan mantarlar içindi. Ağaçta yetişen mantarlar ve toprak zeminde yetişen kuzu göbeği mantarları bu konunun haricindedir, onları keserek alabilirsiniz. Örneğin bir istiridye mantarını kütükten kopararak alamazsınız, narin yapılı olduğu için olur olmadık yerden kopacaktır ve daha çok zarar görmesine sebep olunacaktır. İstiridye gibi ağaçta yetişen mantarları keserek aldığımızda zarar vermeden düzgün bir biçimde elde etmiş olacağız. Kuzu göbeği mantarları toprakta yetişmesine rağmen yapısı nedeniyle oldukça hassastır ve sökerek almak neredeyse imkansızdır. Bu yüzden kuzu göbeği mantarını toprağa yakın yerden keserek aldığımızda miseline zarar vermemiş oluruz.

Önceki konularda mantar toplamak için gerekli ekipmanlardan bahsetmiştik. Şimdi mantar nasıl toplanır? ondan bahsedelim. Örneğin bir porçini mantarı (Boletus edulis) bulduk, dip kısmından yavaşça burarak topraktan alalım. Elimizde olan mantarı ters çevirmeden, dip kısmında bulunan toprak kalıntılarını çakı vasıtası ile keserek atalım. Fırçamızı elimize alarak mantarın sapında ve üzerinde bulunan habitat kalıntılarını temizleyelim. Temizliğine emin olduğumuz mantar artık sepete atılmaya hazırdır, bu şekilde mantarlar birbirini kirletmeyecek ve suya temas ettirmeden pişirme imkanına sahip olacağız. Eğer üzerine yapışmış çamurlar mevcutsa yüzeysel olarak çamurun bulunduğu yerleri su ile temizleyip hemen pişirmeliyiz. Suya tuttuğumuz mantar bünyesine su çekebilir ve lezzetine etki edebilir. Ayrıca su ile temas eden mantarlar hızla bozulmaya başlar ve çok bekletirseniz sizi zehirleyebilir.

 

Daha fazla bilgi ve etkinlikler için Fungi Turkey hesabını takip edebilir,  fungiturkey.org sitesini ziyaret edebilirsiniz.