Ayılar doğada gezi, kamp vs. yapanların korkulu rüyasıdır. Aslında kendi alanını ve ailesini korumak dışında bir derdi olmayan bu sevimli hayvanlar sahip oldukları kötü ünü malesef hakediyorlar. Öncelikle ayı biraz kısa bilgi vererek başlayalım, sonra neler yapmanız ve yapmamanız gerektiğini anlatacağım.
Aslında utangaç ve dikkatsiz hayvanladır. İnsanlara pek yaklaşmaz. Kokunuzu 2-3 km ‘den alabilir ve sizin bulunduğunuz bölgeden uzak durmaya çalışırlar. Ayrıca insan sesine de yabancı oldukları için sesinizi duyması çoğu zaman onların uzak durması için yeterlidir. İnsana saldıran bir hayvan değildir. Tek derdi tehlike olarak algıladığı bir durumu ortadan kaldırmaktır.
Türkiye’de görülen ayılar BOZ AYI olarak bilinen cinstir. Burada derlediğim bilgiler özellikle buna uygun yazılmıştır. Mesela Panda’lar için geçerli değildir. Neyse ki bu “Boz Ayı” adlı arkadaş ayılar içinde en vahşisi değil. Sadece 2 numara.
Bir AYI gördüm galiba…
Ayı gördüğünüzde ne yapmanız gerekiyor?
Bir ayıyı uzaktan gördüğünüzde yapmanız gerekenler kısaca şöyle;
- Görüş alanına girmemeye dikkat edin
- Panik yapmadan sakin bir şekilde uzaklaşın
- Mümkünse rüzgarı karşınıza alın ve kokunuzun ayıya ulaşmasını sağlayın. Ayılar insan kokusuna gelmezler.
- 2 ayağa kalktığını görürseniz panik yapmayın, yüksek ihtimalle havayı koklayarak ve etrafa bakarak bilgi toplamaya çalışıyordur. Agresif bir haraket yapmadan “sakince ve yavaşça” uzaklaşın.
- Asla etkileşime geçmeye veya ona yaklaşmaya çalışmayın.
- Beslemeye veya yemek vermeye çalışmayın
Ayı sizi farkederse veya karşılaşılaşırsanız…
Sizi farkettiğini veya gördüğünü anladığınızda agresif görünmeden varlığınızı ve insan olduğunuzu belli edin. İnsan olduğunuzu anlarsa ve tehlike olarak görmezse sorun çıkmayacaktır.
- Ellerinizi havaya kaldırarak büyük görünmeye çalışın
- Sakin bir şekilde ses çıkarın, konuşun veya şarkı söyleyin
- Yine sakince, kesinlikle koşmadan, arkanızı dönmeden uzaklaşmaya çalışın
- Direkt göz temasından kaçının
- Gözden kaybolduğunda dikkatli olun, bir görünüp bir kayboluyorsa sizi takip ediyor demektir, bu da saldırabileceği anlamına gelir.
Bunlar yapmanız gerekenler. Aniden yakın mesafe bir karşılaşma yaşıyorsanız hareketlerini gözlemleyin. Dişlerini gıcırdatıyor, dudaklarını dışarı doğru haraket ettiriyor, kuvvetli nefes alıp veriyorsa, kısaca offlayıp, pufluyorsa (bu şekilde belirtiliyor), pençesini yere vuruyorsa sizi tehtid olarak algıladığı ve gerildiği anlamına gelir. Bu durumda yapmamanız gerekenler ise şöyle;
- Ani haraketler yapmayın
- Arkanızı dönerek koşmayın, kaçmayın
- Bağırmayın ve agresif davranmayın
- Bir şeyler fırlatarak korkutmaya çalışmayın
Koşarak kaçmaya çalışmak ayıyı harekete geçirir ve sizi kovalamaya başlayabilir. Bir ayıdan koşarak asla kaçamazsınız. Saatte 50-60 km hıza kadar ulaşabilirler. Bazı kaynaklarda ön ayakları kısa olduğu için yokuş aşağı zor koştukları söylenir ama çoğu durum için geçerli değildir. Ayının koşamayacağı kadar dik bir yerden siz de koşamazsınız.
Ayı’dan nasıl kurtulabilirsiniz?
Ayı size doğru koşuyorsa
Bu durumda soğuk kanlılığınızı korumak zorundasınız. Konumunuzu korumak ve olduğunuz yerde durmak en doğrusu olacaktır. Panik halinde kaçmak yapmanız gerek en son şey olmalı. Genelde “blöf koşusu” olarak adlandırılan bu ilk hamlesinde kaçmadığınızı görürse durup uzaklaşabilir. Ellerinizi havaya kaldırarak ve ses çıkararak, bağırarak arkanızı dönmeden uzaklaşmaya çalışın.
Durmaya niyeti yoksa biraz sıkıntılı bir durum. Sizi gerçekten tehlike olarak algılamış ve zarar vermek için geliyordur. Yuvasına çok yakın bir yere denk gelmiş olabilirsiniz. Ayrıca yavruları etrafta ise onları korumak için çok agresif davranıyor olabilir. Boz ayılar ile savaşmak yerine “ölü numarası” yapmak daha az zararla çıkmanıza yardımcı olur. Eğer savaşmak zorunda kalırsanız size tek söyleyebileceğim şey burunlarının çok hassas olduğudur.
Koşarak kaçmayı denemeyin demiştim değil mi?
Ölü numarası yapmak
Bu yöntem Boz Ayı’lar için geçerli ve sizi kurtaracak haraket olabilir. Boz Ayı’lar gelip sizi biraz kokladıktan veya patisi (sempatik olsun diye pati diyorum, aslında sevimli pençeleri var) ile sizi yokladıktan sonra zararsız olduğunuzu anlayıp oradan uzaklaşabilir.
Boz ayılar bu durumda genelde zarar vermeden veya hafifçe sizi biraz yokladıktan sonra giderler, tabii bir garantisi yok. Yine de yapabileceğiniz en iyi şey bu.
Şanslı iseniz ve ayı uzaklaşıyor ise hemen kalkıp koşmaya kalkmayın. Uzaklaştığından emin olduktan sonra ters istikamete doğru yönelin ve yine koşmadan uzaklaşın.
Ayı görünce ağaca çıkmak
Ağaca tırmanmaya karar verdiyseniz kaçıyorsunuz demektir. Kaçmayın demiştim hatırlarsanız. Neyse artık olan olmuş. Bu şartlar altında ayıdan kurtulmak için ağaca çıkmak bir kurtulmak için bir yöntem olabilir ama buna karar vermeden önce çok iyi düşünmeniz gerekiyor. Ayılar ağaçlara sizden çok daha hızlı tırmanabilirler. Bu konuda kendinize güveniyorsanız ve denemeye karar verdiyseniz şunlara dikkat edin;
- Ayı ile aranızda ağaca tırmanmanıza yetecek karar mesafe olmalı
- Ağaçın en az 8-10 metrelik kısmına ulaşabiliyor olmalısınız. 3 metre yukarda olmanız hiçbir işe yaramaz.
- Mümkün olduğunca yükseye tırmanmaya çalışmalısınız.
- Ayı sizi beklemeye karar verirse ve helikopteri olan bir arkadaşınız yoksa bir süre orada yaşamaya razı olmalısınız : )
Not : Biber gazınız varsa en son çare olarak kullanın. Yalnız bunun onu daha çok kızdıracağını unutmayın.
Ayılar ile karşılaşmayacağınız geziler, kamplar dilerim.
Ayılar ile ilgili önemli bilgiler
Aşağıdaki kısa bilgi Atlas Dergisi’nden alınmıştır. Yazının tamamını burada bulabilirsiniz. Giriş paragrafı bile doğa için ne kadar önemli olduklarını anlamak için yeterli olacaktır tahmin ediyorum. Ayılar doğanın önemli bir parçasıdır ve yok olmaları ekolojik dengeye önemli ölçüde zarar verir.
Günümüzde sağlıklı bir ayı nüfusunun varlığı, yüksek kalitede bir ormanın ve böylece kereste, mantar, çilek ve çeşitli avların mevcudiyetinin göstergesidir. Varlıklarıyla doğaya pek çok katkıda bulunan ayılar, her şeyden önce bitkilerle beslendiği için önemli bir tohum dağıtıcıdır. Geniş bölgelerde yayılım gösterdiklerinden, sindiremedikleri tohumları dışkıyla çıkararak uzak bölgelere taşırlar. Aynı zamanda leş yiyici olan ayılar, doğanın temizlenip yenilenmesine yardımcı olurlar. Ölü hayvan veya leş miktarını azaltarak geriye kalan leşin doğa tarafından ayrıştırılabilmesini kolaylaştırırlar. Yırtıcı olmalarından ötürü de doğal seleksiyona yardımcı olup zayıf hayvanları ayıklarlar.
Yazının devamı için TIKLAYIN!
Anlık videolar, fotoğraflar için instagram.com/tekbasinadaolur adresini takip etmeyi unutmayın;
